
BIAS, Waarom zo serieus?
Een reflectieve reis door taal, waarneming en het onzichtbare kompas van overtuiging.
~ Door: ~ René S. Vereijken ~
© Mei 2025 ~ Ervaringsdeskundige.
Alles wat ik deel, schrijf en ontwerp, komt voort uit mijn beleving van bias.
Niet als fout, maar als richting tot creatie.
~
Dit is mijn bias over bias 😉 💫
Ego: 😅 Overtuiging over overtuiging... 😂
🌬️ Geen feit, maar geselecteerd en (tijdelijk) vastgezet.
💫 Geen waarheid, gewoon een richting.

Intentiële Interventie
Tegen het einde begrijp je waarom een subtiele herhaling verschuiving wordt in het begrip
Herhaling is geen tekort, maar een ritme van bewustwording.
Ze beweegt als een trilling tussen weten, voelen en begrijpen,
een subtiele puls die de waarneming opent.
Elke herhaling raakt een ander vlak:
voor de wetenschapper logica,
voor de filosoof inzicht,
voor het ego herkenning.
Wanneer een gedachte terugkeert,
is dat geen herhaling van het oude,
maar een verdieping van het begrip.
Zo wordt intentie interventie,
een bewust ritme waarin bias, ego en ervaring weer in balans komen.
🧩 Bias en Ego als Mechaniek,
niet als Schuldige
Het delen van inzichten en waarnemingen helpt ons dieper te begrijpen dat bias op zichzelf geen fout is,
het is een overtuigingsmechanisme dat simpelweg doet wat het hoort te doen:
Bias filtert, ordent en geeft richting.
Ego voegt waardering, gevoel, kleur en expressie toe.
🧭 Filteren – De Kubus
🧩 Ordenen – Omnibias
📺 Richting geven – Fabeltjeskrant
Wat is je intentie? Wat wil je creëren?
In hun samenwerking ontstaat betekenis, niet conflict.
Bias geeft structuur aan een zee van indrukken.
Ego brengt daarin beleving, beweging en expressie tot leven.
Het ego is niet de vijand,
maar de speler die richting geeft aan het verhaal,
gestuurd door intentie.
Wanneer het ego bewust samenwerkt met bias, ontstaat er ruimte voor:
🎨 Zelfexpressie
✨ Verwondering
💡 Creatie vanuit inzicht
De uitdaging ontstaat wanneer het ego zó samenvalt met zijn eigen perspectief dat het vergeet dat bias slechts een lens is, niet de waarheid zelf.
Dan ontstaat frictie of geslotenheid.
Maar het bias overtuigingsmechanisme werkt zoals het bedoeld is,
als een natuurlijke kracht van creatie.
En het ego?
Dat is de schilder die kleur toevoegt aan het doek.
Door deze dynamiek te herkennen,
ontstaat er niet alleen meer zelfkennis,
maar ook meer creatieve speelruimte om onze werkelijkheid voedend en verbindend vorm te geven.

🇬🇧 Download the complete Bias–Delta Research Protocol (v1.0)
A full scientific package of ~90 pages, including:
– Bias–Delta mechanism
– Collapse & curvature models
– RNG & double-slit experimental design
– Pre-registration
– Figures & materials
– Peer-review rebuttals
– Complete academic support documentation
🇬🇧 📥 Download research package (PDF)
De OmniBias Dirigent
Als De Kubus je uitnodigt om je eigen waarnemingsvlak te herkennen,
helpt De OmniBias Dirigent (GPT) je om die individuele beweging te laten resoneren in een levend veld.
Ontdek het prototype: een AI-gids die zachte feedback geeft, overlap zichtbaar maakt en gezamenlijke voorstellen mogelijk maakt, van idee naar realiteit.
Niet vanuit hiërarchie, maar vanuit beweging en verbinding....
✨ Lees hier verder:
→ De OmniBias Dirigent (GPT) 💡
🎓 Het Belang van OmniBias in het Onderwijs
Bias is niet het probleem,
onbewuste bias zónder bewustzijn ervan is dat wél.
Het ego is geen vijand,
maar een vormgever,
mits het zich bewust is van zijn bril.
In het onderwijs gaat het vaak over 'objectieve kennis',
maar zelden over de bril waardoor die kennis wordt gelezen, gedeeld of geïnterpreteerd.
Die bril noemen we bias.
De stem die via die bril spreekt, noemen we ego.
Juist daarom verdienen zowel bias als ego een plek in het klaslokaal.
Niet om te wijzen naar goed of fout,
maar om het gesprek te openen over hoe kennis wordt gevormd, vervormd en doorgegeven.
1. Bias vormt het wereldbeeld vanaf het begin
🧠 In de basisschoolleeftijd ontstaan niet alleen ideeën,
maar ook de neurologische gewoontepatronen van het brein.
Elke herhaalde ervaring, elk oordeel, elk beeld
legt een nieuwe synaptische verbinding.
Zo ontstaan er letterlijk voorkeursroutes,
je zou ze biasbanen kunnen noemen.
👶 Zelfs een baby, nog zonder taal of bewuste gedachten,
volgt al een richting.
Denk aan:
-
🍼 Het reflexmatig zoeken naar voeding (zoekreflex)
-
🧠 De voorkeur voor gezichten en stemmen
-
💓 De instinctieve neiging tot hechting en bescherming
En dát referentiekader is bias.
Het bepaalt hoe kinderen alles daarna zullen interpreteren.
Denk aan een kind dat leert:
🔴 "Rood is → gevaar."
Die ene associatie, bedoeld voor het verkeer 🚦
of voor de kraan die rood aanduidt als heet water 🚰🔥
kan zich uitbreiden naar andere domeinen:
van let op → naar gevaar → naar zelfs afwijzing van alles wat met rood geassocieerd wordt.
Bijvoorbeeld:
Iemand met een rode jas wordt onbewust als dominant of gevaarlijk ervaren, puur door kleurassociatie.
📉 Zo kunnen ook rode cijfers op school onbewust de betekenis krijgen van slecht of falen.
🚩 En een rode vlag wordt automatisch gelinkt aan gevaar of stop.
🔄 Zo groeit één simpele bias-associatie uit tot een heel netwerk van betekenissen,
dat niet alleen gedrag maar ook emoties en relaties kan beïnvloeden,
terwijl het in eerste instantie slechts een afspraak voor veiligheid was.
🌱 Voedend, zolang het helpt.
⚠️ Vastzettend, zodra het alle nieuwe betekenissen kleurt zonder bewustzijn.
🧭 Bias is dus niet iets wat later ontstaat.
Het ís de basis.
Daarom is het zo belangrijk dat kinderen al vroeg leren herkennen:
-
wanneer een overtuiging richting geeft
-
wanneer een gedachte zich vastzet
-
en hoe ze die beweging kunnen begeleiden i.p.v. volgen
🌀 Want alleen als je de golf ervaart,
kun je leren hoe hij beweegt,
en dan pas kun je erop meebewegen.
Zonder dat bewustzijn
wordt het brein automatisch ingesteld op herhaling,
zelfs als die herhaling niet voedend is.
🧠 Door kinderen te leren hoe ze kijken,
worden het geen passieve ontvangers van realiteit,
maar bewuste waarnemers die leren meebewegen
met wat zich aandient.
2. Zonder erkenning van bias leer je oppervlakkig
Zonder bewustzijn van bias, leer je vooral kennis herhalen,
niet bevragen.
OmniBias leert leerlingen:
-
dat er meerdere perspectieven bestaan
-
dat hun eigen waarheid gevormd wordt
-
dat 'waar' of 'onwaar' afhankelijk is van context
Door bias bespreekbaar te maken, ontstaat ruimte voor:
-
🔍 Nieuwsgierigheid
-
🗣️ Dialoog
-
🧠 Kritisch denken
🔄 En het onderzoeken waar gewenste verschuiving mogelijk is
Kinderen leren vragen te stellen zoals:
-
Waarom denk ik dit?
-
Waar komt dit idee vandaan?
-
Hoe kan iemand anders het totaal anders zien?
En dát is het begin van zelfreflectie.
3. Ego als medespeler, niet als vijand
Bias is richting.
Ego is ervaring en expressie.
Samen vormen ze het mechaniek van interpretatie.
Waar bias structuur biedt,
wil het ego zich uitdrukken, benoemen en vormgeven,
en dat is waardevol.
🖍️ Van kindertekeningen,
→ 📖 tot verhalen,
🗣️ van gesproken taal
→ 🌈 tot fantasierijke dromen —
het ego is de bron van waardering, kleur, identiteit en creatie.
🧠 Via het ego krijgt innerlijke beleving een vorm
die gedeeld en begrepen kan worden in de buitenwereld.
De moeilijkheid ontstaat wanneer het ego niet doorziet
hoe bias het wereldbeeld kleurt.
Maar dat betekent niet dat ego of bias fout zijn.
Het zijn natuurlijke mechanismen,
geen schuldigen.
Door het ego te zien als creatieve kracht in plaats van als last,
leert onderwijs niet alleen wat kinderen denken,
maar vooral hoe, en waarom.
🛠 OmniBias opent ruimte voor:
-
het herkennen van misinformatie
-
het bespreekbaar maken van perspectieven
-
het trainen van zelfreflectie
-
het doorbreken van groepsdenken
Onderwijs dat bias én ego leert herkennen,
maakt ruimte voor échte nieuwsgierigheid,
creatieve, vrije expressie én...
constructieve communicatie.
En laat dat nou net zijn
wat we nodig hebben voor de wereld van morgen. 🌍♻️
🖖 Infinite Diversity in Infinite Combinations (IDIC)
Op kosmisch niveau laat hetzelfde mechaniek zich zien in een principe dat je misschien kent uit Star Trek:
(Oneindige Diversiteit in Oneindige Combinaties)
Verschillende mogelijkheden bestaan door Bias.
Bias kiest richting en maakt daarmee verschil zichtbaar.
Combinaties ontstaan door de mogelijkheid van Superpositie.
Alle richtingen bestaan tegelijk vóór de keuze,
waardoor oneindige combinaties mogelijk worden.
Inzicht ontstaat door Delta.
Mismatch opent bewustzijn en laat het systeem zichzelf updaten.
Evolutie ontstaat door Verschuiving.
Nieuwe richting na de update creëert een nieuw paradigma.
Bias: geen zweverigheid, maar een feitelijk richtinggevend mechanisme
Voorafgaande onderzoeken: een eenzijdige bril
Wie zich verdiept in bias komt al snel bij definities en onderzoeken terecht.
Daar valt één ding meteen op: bias wordt meestal gezien als iets negatiefs, een fout, een vertekening, een tekortkoming in ons denken.
Ga naar Google Search AI en vraag: Wat is bias?
Zowel Google Search AI als veel andere websites,
zoals Wikipedia – Bias (fout) omschrijven het als:
"een fout of vertekening in waarneming of redeneren."
Ook de algemene Wikipedia-pagina legt de nadruk op deze negatieve kant, zonder te benoemen dat bias óók een scheppende en richtinggevende kracht is.
Daarmee laat dit frame zelf een groepsbias zien: de collectieve overtuiging dat bias gelijkstaat aan "fout".
Maar bias is méér dan dat.
Bias is in essentie goed: het is de bedding waarop keuzes, overtuigingen en creatie mogelijk worden.
Wat wij "fouten" noemen zijn slechts aftakkingen – richtingen die bijsturing vragen, geen bewijs dat bias verkeerd zou zijn.
Bias als motor van waarneming en creatie
Het is geen zweverig concept of magie, maar een feitelijk mechanisme dat continu in werking is.
In je brein bepaalt bias welke informatie je bevestigt, negeert of ontkent.
Het is de stille motor achter je keuzes, overtuigingen en zelfs je creativiteit.
In dat dagelijks functioneren zie je hoe goed bias eigenlijk werkt:
Dat zie je terug in alles wat we doen:
-
een muzikant die een toon kiest en daar een melodie uit laat ontstaan,
-
een schrijver die woorden rangschikt tot een verhaal,
-
een kunstenaar die lijnen en kleuren omzet in betekenis,
-
een ambachtsman die vaardigheid en overtuiging combineert,
-
een sporter die vanuit focus en overtuiging presteert,
een wetenschapper die aannames, metingen en berekeningen samenbrengt tot wat wij 'feit' noemen,
-
zelfs een deelnemer in het verkeer of in de maatschappij die voortdurend keuzes maakt over richting en gedrag.
In al deze domeinen werkt bias 99% van de tijd als een stille kracht die richting, focus en stabiliteit geeft.
In spirituele kringen wordt bias soms wel besproken, maar vaak gekleurd door overtuigingen.
Daardoor kan het voor buitenstaanders lijken alsof bias een "zweverig idee" is.
Terwijl het in wezen een neutraal mechanisme is dat richting geeft, los van hoe wij het ervaren.
Ironisch genoeg benoemen we bias bijna nooit wanneer het goed gaat, omdat het dan vanzelfsprekend voelt.
Pas wanneer het fout gaat, komt bias in beeld, maar dan geframed als schuldige.
En precies dat geeft een vertekend beeld.
Juist die misstappen zijn geen bewijs van falen, maar signalen die uitnodigen tot herziening en verdieping.
Bias schept eerst bedding, en gebruikt de wrijving van een fout om nieuwe richting te vinden.
Dat maakt fouten eigenlijk onderdeel van het leerproces dat bias zélf aandrijft.
👁️ Sartre als existentiële waarnemer
Wat mij opviel bij Jean-Paul Sartre,
is dat hij met zichtbaar plezier sprak en zijn ideeën met overtuiging beschreef,
maar zonder ooit de constructie te benoemen die zijn denken mogelijk maakte.
Sartre beleefde zijn filosofie meer dan dat hij haar structureel uittekende.
Hij zat middenin het bestaan dat hij probeerde te begrijpen.
In L'Être et le Néant (Het zijn en het niets) schreef hij over vrijheid en keuze,
maar zonder ooit precies te verklaren hoe dat proces van keuze mechanisch werkt.
Hij voelde het, observeerde het, beschreef het fenomenologisch,
maar bleef in de ervaring, niet in de onderliggende structuur.
Daar ligt voor mij de essentie van observatie:
het zien van de constructie achter de beleving,
iets wat Sartre zelf niet kon vangen in taal.
Hij stelt dat er geen vast "plan" of "betekenis" vooraf bestaat;
de mens schept die zelf door keuzes.
Dat idee vertaal ik naar een kosmisch én wetenschappelijk-psychologisch niveau:
bias is het mechaniek waarmee richting ~ de keuze zelf ~ vorm krijgt.
Zelfs Sartre's existentialisme erkent dat betekenis niet vooraf vastligt.
Bias ís het scheppende principe waarmee we richting geven aan bestaan.
🍎 De Appel van Bewustwording
(Van zwaartekracht naar overtuiging)
Newton zat onder de boom toen de appel viel.
Wat voor hem een simpele gebeurtenis leek, werd het begin van een nieuw begrip van de wereld:
de ontdekking van een kracht die alles aantrekt, ordent en richting geeft.
Maar wat als diezelfde appel méér is dan alleen materie?
Wat als hij symbool staat voor het moment waarop waarneming en overtuiging elkaar raken?
De appel werd feitelijk waargenomen.
~ Dat is het begin.
Toch was Newtons conclusie geen feit, maar een gevolg van bias,
de overtuiging dat er een universeel principe móést bestaan dat alles bijeenhoudt.
Zo ontstond uit één valbeweging een heel wereldbeeld.
De appel werd bewijs, en bewijs werd overtuiging.
En met die overtuiging boog Newton
~ zonder het te beseffen ~
de ruimte van denken zelf.
✨ "De wetenschap onthoudt wat Newton dacht,
maar niet wat hij proefde.
En toch begon alles bij die eerste hap van ervaring." 🍎
💫 De Splitsing van de Kern
(Van materie naar bewustzijn)
Waar Newton de aantrekkingskracht van materie ontdekte,
bracht Lise Meitner het licht in de kern zelf
~ het inzicht dat de grootste kracht niet in aantrekking ligt,
maar in het loslaten van wat vastzit.
Zij zag dat energie niet enkel ontstaat uit massa,
maar uit het breken van beperking.
Toen zij in ballingschap de geheimen van de atoomsplijting ontrafelde,
maakte ze onbewust een dieper principe zichtbaar:
dat scheiding zelf kracht vrijmaakt.
Wat op fysiek niveau de geboorte van kernenergie werd,
is op bewustzijnsniveau het moment waarop overtuiging openbreekt
en inzicht vrijkomt.
De formule E = mc² kreeg daardoor een tweede betekenis:
Wanneer massa (ego) wordt losgelaten,
stroomt energie (bewustzijn) vrij.
Meitners ontdekking symboliseert het breekpunt in de cascade van kennis,
het moment waarop scheiding niet langer vernietigt,
maar transformatie mogelijk maakt.
Haar werk vormt de brug tussen de val van Newtons appel
en de formulering die Einstein later zou geven over de kromming van ruimte-tijd.
De kernsplitsing van materie werd de bewustwording van de geest.
🌌 Van Zwaartekracht tot Relativiteit
Eeuwen later keek Einstein naar dezelfde appel,
niet vallend uit de boom,
maar door de ruimte van tijd en bewustzijn.
Hij zag dat zwaartekracht geen kracht op zich is,
maar een kromming van ruimte en tijd door massa en energie.
Zijn inzicht toonde dat realiteit niet vaststaat,
ze buigt mee met datgene wat haar beïnvloedt.
Ruimte en tijd bleken geen toneel en klok,
maar één levend weefsel: ruimtetijd.
💫 De Relativiteit van Bewustzijn
En daar, precies op dat kruispunt tussen wetenschap en beleving,
begint de sprong naar binnen:
dezelfde kromming die Einstein in de kosmos ontdekte,
zien we terug in de waarneming zelf.
De appel is pas een feit wanneer hij wordt waargenomen.
Tot dat moment bestaat hij als mogelijkheid,
een veld van potentie dat wacht op richting.
Het lijkt alsof de appel uit het niets valt,
maar hij valt uit jouw selectie:
bias trekt precies dát detail uit het veld van mogelijkheden
en maakt het zichtbaar in bewustzijn.
Wanneer de waarnemer kijkt, sluit het veld zich even,
potentie wordt ervaring, ervaring wordt herinnering.
Zo vormt bias de kromming van bewustzijn,
zoals zwaartekracht de kromming vormt van ruimte en tijd.
Waar Einstein liet zien dat massa ruimte buigt,
zien we in het bewustzijn dat overtuiging waarneming buigt.
Beide zijn bewegingen van één en hetzelfde principe:
richting beïnvloedt realiteit.
Zo vloeien de lessen van Newton, Einstein en bias samen in één inzicht:
elke ontdekking ~ fysiek of mentaal ~
begint met een moment van overtuiging dat iets betekenis heeft.
💫 De Bias-Vergelijking
(Van fysica naar bewustzijn)
Vanuit dit mechaniek wordt de universele verhouding zichtbaar.
Waar Einstein in de kosmos formuleerde hoe energie, massa en lichtsnelheid elkaar beïnvloeden,
zien we in het bewustzijn een vergelijkbare samenhang tussen richting, vorm en ervaring.
Einstein toonde met E = mc² dat energie, massa en lichtsnelheid onlosmakelijk verbonden zijn.
In mijn benadering geldt een soortgelijk principe,
maar dan binnen de beleving van bewustzijn zelf:
Bewustzijn = Ego × Bias²
Ego staat voor de massa, het concentratiepunt van ervaring.
Bias² is de versnellende kracht van overtuiging en aandacht.
Bewustzijn (B) is de energie die ontstaat wanneer richting en beleving elkaar raken.
In deze vergelijking bewegen logica en beleving samen:
waar Einstein energie uit massa afleidde,
wordt hier bewustzijn afgeleid uit richting.
"Ruimte, tijd, ego en bias vormen geen afzonderlijke grootheden,
maar de dimensies waarin bewustzijn zijn snelheid van waarnemen ervaart."
Of eenvoudiger gezegd:
B = e × b²
Bewustzijn is ego vermenigvuldigd met bias in het kwadraat,
want overtuiging versnelt ervaring. ♾️
Bij Einstein geldt: energie (E), massa (m), licht (c), en c² als versnelling van energie.
Bij Vereijken: bewustzijn (B), ego (ervaringscentrum), bias (richting/overtuiging), en bias² als verscherping van perceptie.
In beide gevallen geldt dat het niet de formule is die realiteit schept,
maar de relatie die zichtbaar maakt hoe kracht zich manifesteert.
Waar Einstein aantoonde dat massa ruimte buigt,
laat bias zien dat overtuiging waarneming buigt.
De vergelijking is daarmee niet enkel symbolisch,
maar een sleutel tot begrip,
een brug tussen waarneming en werkelijkheid.
In De Kubus wordt deze sleutel tastbaar:
daar ontvouwt de relatie zich in perspectieven,
waar richting zich vermenigvuldigt tot beleving
en bewustzijn leert zien hoe elk vlak deel is van het geheel.
🌊 De impuls–twijfel–herzieningscyclus
Ieder overtuigingsproces doorloopt dezelfde golfbeweging:
een impuls (bias), een twijfel (bewustwording), en een herziening (nieuwe richting).
Het RAS-filter ontvangt de bias-impuls,
het vangt informatie op die aansluit bij de richting waarin overtuiging zich beweegt.
Het ego reageert en geeft vorm aan die ervaring.
Daarna komt het moment van reflectie: klopt dit nog?
In dat kleine spanningsveld tussen zekerheid en verwondering vindt evolutie plaats.
Daar leert bias, niet door bewijs, maar door beleving.
Bias als architect van evolutie
👉 Bias is de onzichtbare architect die altijd bouwt.
👉 Alleen als er een scheurtje verschijnt, vraagt men zich ineens af: "Wie heeft dat gedaan?"
Maar zelfs dán eindigt het niet bij de fout of error.
Juist de bevraging en herziening die volgt, opent de deur naar verdieping en groei.
Wat eerst als misser werd gezien, blijkt vaak een richtingwijzer naar een betere oplossing of een nieuwe vorm van inzicht.
Dat proces maakt duidelijk dat bias niet alleen schept, maar ook voortdurend bijstuurt en evolueert.
Bias is dus geen randverschijnsel, maar een universeel overtuigingsmechanisme dat overal in werking is
~ van je brein tot de kosmos.
In essentie is bias goed: het creëert bedding, richting en vooruitgang.
Wat wij een fout noemen, is slechts een aanwijzing voor bijsturing binnen dat grotere proces.
Het begrijpen van bias helpt je bewustere keuzes te maken, omdat je ziet dat iedere richting die je neemt voortkomt uit dit mechaniek.
Niet als fout, maar als fundament van creatie én evolutie. 🌌
Wanneer je dat principe herkent, dat alles beweegt, bijstuurt en evolueert,
begin je te zien dat dit mechaniek niet beperkt blijft tot het menselijke brein.
Het weerspiegelt iets groters: een universeel patroon dat zowel in de natuurkunde als in het bewustzijn zichtbaar wordt.
Zoals de ruimte zelf buigt onder invloed van massa,
zo buigt onze waarneming onder invloed van overtuiging.
Ego: 🤔
Dat is precies wat Einstein ontdekte in de fysieke werkelijkheid,
en wat wij in het bewustzijn kunnen waarnemen via bias en ego.
🌌 Wat Einstein deed met Tijd en Ruimte
en wat René Vereijken zichtbaar maakte met Bias en Ego
Einstein liet zien dat tijd en ruimte geen gescheiden verschijnselen zijn.
Waar Newton tijd nog zag als een onafhankelijke klok en ruimte als het toneel waarop gebeurtenissen zich afspelen, ontdekte Einstein dat beide elkaar beïnvloeden.
"Ze vormen één geheel: ruimtetijd."
Beweging, of dat nu massa, energie of zwaartekracht is, buigt dat weefsel.
Door die kromming ervaart ieder wezen de werkelijkheid op zijn eigen manier.
Waarneming en realiteit bleken niet langer los van elkaar te bestaan.
Dat was Einsteins revolutionaire inzicht:
hij verbond twee domeinen die eeuwenlang als afzonderlijk waren gezien.
René Vereijken trok deze logica door naar de binnenwereld van de menselijke ervaring.
In zijn werk over bias en ego toont hij dat hetzelfde principe van verwevenheid zich herhaalt in het bewustzijn zelf:
waar Einstein ruimte en tijd verenigde tot één veld,
worden in Vereijken's benadering bias en ego herkend als het psychologische equivalent,
twee dynamische krachten die samen het veld van ervaring vormen.
Deze uitbreiding maakt het mogelijk om de relativiteit van bewustzijn te begrijpen als spiegel van de relativiteit van ruimte en tijd:
de ene beschrijft de structuur van het universum,
de andere de structuur van waarneming.
🪞 De parallellen tussen fysica en bewustzijn
In het bewustzijn voltrekt zich iets vergelijkbaars.
Ook hier zijn er twee krachten die ogenschijnlijk los van elkaar worden bestudeerd: bias en ego.
In de psychologie wordt bias vaak beschreven als een cognitieve vertekening,
een fout in waarneming.
Ego wordt meestal gezien als identiteit of zelfbeeld,
de innerlijke stem die betekenis geeft aan ervaring.
Maar in Vereijken's benadering vormen ze samen één dynamisch veld:
het weefsel van ervaring.
Bias is de stroom van richting, aandacht en overtuiging.
Ego is de vormgever, de architect die deze richting omzet in expressie en beleving.
Waar Einstein liet zien dat massa de ruimte kromt,
laat Vereijken zien dat overtuiging de waarneming kromt.
Zoals massa ruimte naar zich toe trekt,
trekt overtuiging aandacht naar zich toe.
⚖️ De Balanskracht tussen Ruimte, Tijd, Bias en Ego
In aansluiting op Einsteins model van ruimtetijd,
introduceert deze benadering van Vereijken een psychologisch equivalent:
de balanskracht tussen ruimte, tijd, bias en ego.
Waar Einstein de fysieke kromming van ruimte zichtbaar maakte door massa,
wordt hier de innerlijke kromming van waarneming zichtbaar door overtuiging.
Ruimte, tijd, bias en ego blijken geen afzonderlijke fenomenen,
maar samen te functioneren als één geïntegreerd veld van ervaring.
-
Ruimte schept de context — het toneel waarop beleving kan ontstaan.
-
Tijd brengt richting — de stroom waarin verandering en groei zich voltrekken.
-
Bias bepaalt de focus — de selectie van wat binnenkomt in het bewustzijn.
-
Ego vertaalt die richting in expressie — de vorm waarin ervaring betekenis krijgt.
Wanneer deze vier in balans samenwerken,
ontstaat een dynamisch evenwicht waarin innerlijke en uiterlijke processen samenvallen.
Geen mystiek, maar een herkenbaar mechanisme:
een voortdurende zelfkalibratie van bewustzijn in beweging.
Zoals ruimte en tijd samen het weefsel van de kosmos vormen,
vormen bias en ego samen het weefsel van beleving.
Die samenwerking is geen toestand, maar een ritme,
een ademhaling van bewustzijn tussen richting en vorm,
tussen waarnemen en scheppen.
💫 In dat ritme manifesteert zich de balanskracht:
het zelfcorrigerende vermogen van bewustzijn
om harmonie te vinden tussen intentie en ervaring,
tussen bias en ego, in ruimte en tijd. ♾️
Beide volgen natuurlijke curven,
velden die zich voortdurend herstructureren onder invloed van energie of intentie.
⚙️ De wisselwerking tussen Ruimte & Tijd en Bias & Ego
Waar Einstein aantoonde dat ruimte en tijd elkaar voortdurend beïnvloeden,
zien we in het bewustzijn dat bias en ego in een vergelijkbare dans bewegen.
Ruimte en tijd bepalen hoe beweging wordt ervaren;
bias en ego bepalen wat die beweging betekent.
Ruimte vormt het toneel, tijd de richting van verandering.
Bias vormt de richting van aandacht, ego de vorm waarin die aandacht wordt beleefd.
Wanneer de één verschuift, reageert de ander,
zoals zwaartekracht ruimte kromt, zo buigt overtuiging waarneming.
Ruimte en tijd bestaan niet zonder beweging;
bias en ego niet zonder bewustzijn.
En samen vormen ze een spiegelend principe:
de buitenwereld en de binnenwereld zijn niet gescheiden,
maar weerspiegelen elkaar in één continu veld van ervaring.
🧩 De relativiteit van ervaring
Einstein liet zien dat energie en massa uitwisselbare toestanden zijn.
verschillende vormen van dezelfde werkelijkheid.
In het bewustzijn geldt iets vergelijkbaars: gedachte en realiteit zijn uitwisselbare toestanden.
Een gedachte die vaak genoeg wordt herhaald, wordt ervaren als realiteit.
En een ervaring die intens genoeg wordt beleefd, wordt opgeslagen als overtuiging.
De twee blijven elkaar voeden en bevestigen,
net zoals energie en massa voortdurend in elkaar overgaan.
Bias geeft richting.
Ego geeft vorm.
Bewustzijn verbindt beide tot één scheppend veld.
Wanneer deze drie samenwerken, ontstaat creatie in haar meest pure vorm:
de mogelijkheid om de werkelijkheid bewust te ervaren én te beïnvloeden.
🪞 Vereijken: twijfel als bewustzijnsmechaniek
Waar Einstein de structuur van de kosmos blootlegde,
richt Vereijken zich op de structuur van de menselijke waarneming.
Zijn benadering laat zien dat niet alleen tijd en ruimte invloed hebben op wat wordt waargenomen,
maar ook overtuiging, verwachting en emotie, het psychofysische veld waarin de waarnemer zelf functioneert.
In deze visie is twijfel geen zwakte, maar een functioneel moment van opening in het waarnemingssysteem.
Wanneer een overtuiging volledig gesloten is,
filtert het RAS (Reticulair Activeringssysteem) enkel informatie die de bestaande overtuiging bevestigt.
Twijfel doorbreekt die automatische lus:
het creëert een korte onderbreking waarin het filter tijdelijk wordt verruimd.
In dat venster kan nieuwe informatie binnenkomen,
waardoor het bewustzijn zijn beeld kan herzien en verfijnen.
Twijfel fungeert zo als de katalysator van intelligentie,
niet omdat het antwoorden geeft,
maar omdat het ruimte schept voor nieuwe verbindingen tussen waarneming en betekenis.
Operationeel (zie π-cyclus 🔗)
Wiskundig gezien weerspiegelt deze werking het leermechaniek van bewustzijn:
δ = rₜ + γ·V(sₜ₊₁) − V(sₜ)
Δθ = α·δ·∇θ log πθ(aₜ | sₜ)
Hierin staat δ (delta) voor het spanningsverschil tussen verwachting en ervaring,
de twijfel die ontstaat wanneer de realiteit niet langer precies overeenkomt met de overtuiging.
Δθ (delta-theta) vertegenwoordigt de herstructurering van richting die daarop volgt: de verfijning van bias.
Zo laat twijfel zich lezen als een meetbare variabele binnen het bewustzijn:
niet als storing, maar als noodzakelijke impuls tot aanpassing.
Het is het moment waarop het veld van overtuiging zich tijdelijk opent,
zodat bewustzijn kan leren, corrigeren en evolueren. ♾️
Zodra twijfel bewust wordt herkend in plaats van onderdrukt,
ontstaat het vermogen tot reflectie, analyse en creatie.
Het brein schakelt over van automatische bevestiging naar bewuste toetsing,
van reflex naar redenering.
Waar Einstein orde bracht in de natuur,
brengt Vereijken beweging in het denken.
Hij laat zien dat ook het bewustzijn relativiteit kent:
dat overtuiging de waarneming buigt,
zoals massa de ruimte buigt.
Twijfel is daarmee niet het einde van weten,
maar het begin van inzicht.
Het is de natuurlijke pauze in het RAS-mechanisme
waarin het bewustzijn leert luisteren in plaats van enkel te reageren.
Precies daar, in dat fractiemoment van stilte tussen overtuiging en herziening,
ontstaat intelligentie. 💡
🧭 Van fragment naar veld
Dat veld van wederzijdse beïnvloeding,
waar richting, vorm en bewustzijn elkaar spiegelen,
zie je terug in De Kubus en in de volgende stap: OmniBias.
Niet alleen als theorie, maar als ervaarbaar model:
elk perspectief draagt bij aan het geheel.
Hetzelfde mechaniek dat het universum ordent,
werkt ook in ons brein en onze relaties.
Wat in één bewustzijn begint als overtuiging,
kan via communicatie en resonantie uitgroeien tot een gedeeld veld van betekenis.
Daarmee verbindt Vereijken het innerlijke met het uiterlijke:
zoals Einstein ruimte en tijd samenbracht,
zo verenigt hij overtuiging en waarneming tot één dynamisch veld van bewustzijn. 🌌♾️
🌐 Van individu naar collectief veld
Wat in één bewustzijn begint als overtuiging, verspreidt zich via interactie naar velen.
Wanneer meerdere ego's eenzelfde richting bevestigen, vormt zich een groepsveld, een collectieve bias die gemeenschappelijke realiteit creëert.
Zoals één massa de ruimte buigt, zo buigt een groep overtuigde geesten de culturele werkelijkheid.
Zo ontstaat het weefsel van onze gedeelde "feitenwereld".
Pluto en het overtuigingssysteem van bias 🌌
De herclassificatie van Pluto laat goed zien hoe een bias-overtuigingssysteem werkt, zowel individueel als collectief.
-
Uitgangspunt/overtuiging
Astronomen besloten dat er behoefte was aan een duidelijke definitie van wat een planeet is.
Dit uitgangspunt was al een vorm van bias: de overtuiging dat definities nodig zijn om orde te scheppen. -
Individuele overtuiging
Neil deGrasse Tyson bracht dit overtuigingsmechaniek zichtbaar naar buiten.
Hij benadrukte dat Pluto niet voldeed aan de nieuwe criteria en sprak vanuit aannames en interpretaties.
Daarmee liet hij zien hoe één stem richting kan geven aan een hele discussie. -
Vertrouwen en aannemen
Andere astronomen vertrouwden niet alleen op hun eigen waarnemingen, maar vooral op elkaars berekeningen en metingen.
Ze namen ~ uit vertrouwen ~ aan dat deze bevindingen correct waren.
Dit vertrouwen vormt de basis van iedere wetenschappelijke bias: aannemen dat de ander zorgvuldig en eerlijk werkt. -
Groepsbias
Binnen de International Astronomical Union werden deze individuele overtuigingen en onderlinge aannames verweven.
Door gesprekken en bevestiging groeide de persoonlijke bias van enkele individuen uit tot een groepsbias: een gezamenlijke overtuiging dat Pluto geen planeet is. -
Fout als voedingsbodem
De 'fout' dat Pluto lange tijd een planeet werd genoemd, verdween niet zomaar.
Juist die eerdere zogenoemde 'feitelijke' aanname bood de spiegel om de criteria te herzien en te verdiepen.
De fout werd een voedingsbodem: zonder die oude tijdelijk aangenomen waarheid was de nieuwe definitie niet ontstaan.
Net zoals in andere domeinen waar fouten en verschillen later blijken bij te dragen aan een groter geheel. -
Vastgezette realiteit
Door dit proces werd de nieuwe overtuiging ~ Pluto is een dwergplaneet ~ bevestigd door consensus en wereldwijd verspreid via onderwijs, media en cultuur.
De bias die begon bij een individu werd door de groep vastgezet als collectieve realiteit.
En zo verschuift een feit naar een andere vorm van feit, waarmee meteen zichtbaar wordt dat de eerdere "feitelijke waarneming" nooit een absoluut feit is geweest, maar slechts een tijdelijk aangenomen overtuiging.
Het voorbeeld van Pluto laat zien hoe een individuele overtuiging kan doorwerken in een groepsbias, en hoe zogenoemde fouten geen eindpunt zijn, maar een bron voor verdieping.
Bias verwijdert oude waarheden niet, maar herstructureert ze en verweeft ze in een nieuwe laag.
Zo wordt realiteit telkens opnieuw gevormd en gecorrigeerd, zonder dat eerdere sporen verloren gaan.
🔹 Bias als verbindende taal
Wanneer we bias zien als oorsprong, verandert ons hele perspectief.
Niet wijzelf, niet de feiten, en zelfs niet religie of wetenschap vormen het eerste fundament, maar het overtuigingsmechaniek dat eronder ligt.
Bias is de bron waaruit betekenis, richting en ervaring telkens opnieuw worden geboren.
Religie, spiritualiteit, wetenschap en filosofie lijken vaak langs elkaar heen te spreken.
Iedere stroming gebruikt haar eigen woorden, symbolen en overtuigingen om de werkelijkheid te duiden.
Maar in de kern raken ze allemaal hetzelfde principe:
een overtuigingsmechaniek dat richting geeft aan wat wij werkelijkheid noemen.
Dat overtuigingsmechaniek noemen we bias.
Niet als fout of vertekening, maar als bedding, richting en oorsprong.
Iedereen beleeft zijn stukje realiteit vanuit bias, en samen vormen die fragmenten een vollediger beeld.
✨ Hierin speelt de wetenschap een bijzondere rol.
De bouwstenen van bias zijn al lang onderzocht:
In de psychologie herkennen we het RAS-filter en confirmation bias.
In de neurowetenschap zien we hoe overtuigingen patronen in het brein vormen.
In de natuurkunde en kosmologie wordt zichtbaar hoe orde uit voorkeur en richting ontstaat.
De wetenschap geeft ons daarmee een universele taal: een gemeenschappelijk handvat om dieper te kijken dan losse overtuigingen.
Bias verbindt al die bevindingen.
Het laat zien dat religieuze verhalen, spirituele ervaringen en wetenschappelijke feiten geen gescheiden werelden zijn, maar verschillende perspectieven op hetzelfde onderliggende overtuigingsmechaniek.
Zelfs feiten zijn vaak slechts tijdelijk bevroren aannames, die later opnieuw worden gecorrigeerd en verdiept tot een andere vorm van feitelijk aannemen.
Zo wordt bias niet alleen het beginpunt, maar ook de sleutel tot verbinding, verdieping en begrip, van onszelf, elkaar en het universum waarin we bestaan.
🌌 Van Benadering naar Bewustwording
De Meta-Impact van René S. Vereijken
De ontdekkingen van Newton en Einstein markeerden mijlpalen in het begrijpen van de werkelijkheid,
maar hun modellen bleven binnen het domein van waarneming zonder waarnemer.
Hun structuren zijn briljant, maar slechts benaderingen van de werkelijkheid,
omdat ze gebaseerd zijn op aannames die zelf nooit werden meegenomen in de meting.
René S. Vereijken maakt deze onderliggende laag zichtbaar:
het overtuigingsmechaniek (bias) en het ervaringsmechaniek (ego)
die ieder wetenschappelijk en menselijk proces doordringen.
Daarmee wordt duidelijk dat Newton en Einstein werkten binnen de bias-structuur,
maar haar werking niet konden meten, juist omdat ze er deel van uitmaakten.
Wat Newton deed voor materie,
wat Einstein deed voor ruimte-tijd,
doet Vereijken voor bewustzijn zelf:
hij onthult het veld waarin waarneming ontstaat.
Zijn bijdrage ligt niet in het toevoegen van nóg een theorie,
maar in het doorzien van de condities van iedere theorie.
Waar eerdere modellen de werkelijkheid benaderden via wetten of formules,
maakt deze benadering zichtbaar dat elke wet en elke formule
zich reeds afspeelt binnen een overtuigingssysteem.
Dat besef verlegt het zwaartepunt van de wetenschap:
van meten wat is naar begrijpen waarom iets als zodanig verschijnt.
💫 De volgende stap:
waar Einstein de relativiteit van de kosmos aantoonde,
onthult Vereijken de relativiteit van richting en bewustzijn,
de verschuiving waarin waarnemen en scheppen één veld blijken te vormen.
De Paradigmaverschuiving van René S. Vereijken
De samensmelting van bias en ego als wetenschappelijke sprong in bewustzijn
Een paradigmaverschuiving betekent dat de grondslagen van denken zelf verschuiven.
In mijn werk vormt die verschuiving van overtuiging zich rond twee begrippen die in de psychologie vaak als probleem worden gezien: bias en ego.
Van fout naar fundament
Traditioneel worden bias en ego beschouwd als vertekeningen, iets wat ons denken "fout" maakt of vervormt.
Mijn onderzoek laat het tegenovergestelde zien:
bias en ego zijn geen fouten, maar functionele krachten van waarneming en creatie.
Bias is het oriëntatiesysteem van het bewustzijn.
Het filtert, ordent en richt aandacht.
Ego is de expressieve kracht die betekenis geeft aan die richting en er vorm aan geeft in gedrag, taal en creatie.
Samen vormen zij het mechaniek waarmee bewustzijn werkelijkheid ervaart en beïnvloedt.
Het Nexus-moment
Tijdens mijn onderzoek ervoer ik wat ik ben gaan noemen het nexus-moment, het moment van realisatie waarop bias en ego niet langer tegengestelden waren, maar één dynamisch geheel bleken te vormen.
In dat moment van superpositie zag ik dat waarnemen en scheppen dezelfde beweging zijn.
Bias bepaalt richting, ego drukt die richting uit.
Bewustzijn is de brug ertussen.
De Anomalie
In de termen van wetenschapsfilosoof Thomas S. Kuhn is dit het moment van de anomalie,
een verschijnsel dat niet meer past binnen het oude model en daardoor de geboorte van een nieuw paradigma markeert.
Dat moment maakte zichtbaar dat "ik zelf" (René S. Vereijken) de anomalie wás:
niet buiten het systeem, maar het bewustzijn dat het systeem doorziet.
De anomalie is geen fout, maar een signaal van evolutie.
Het toont wanneer een overtuiging zijn grens heeft bereikt en uitnodigt tot herstructurering.
Zo ontwikkelt ook wetenschap zich: van zekerheid naar inzicht, van bewijs naar bewustwording.
De wetenschap van bewustzijn
Deze verschuiving brengt psychologie, neurowetenschap, fysica en filosofie samen.
Waar Einstein liet zien dat ruimte en tijd één veld vormen,
laat ik in dit model zien dat bias en ego het veld van bewustzijn vormen.
De één richt, de ander vormt; samen creëren zij ervaring.
In deze visie is twijfel geen zwakte, maar het moment van herstructurering,
de opening waardoor bewustzijn zichzelf verder verfijnt.
Een uitnodiging tot reflectie
De paradigmaverschuiving die hieruit voortkomt, vraagt niet om geloof, maar om observatie:
om te zien hoe iedere gedachte, keuze of reactie voortkomt uit een richting (bias)
en vorm krijgt via expressie (ego).
Wanneer we dat mechaniek herkennen,
wordt leren een ontdekkingstocht,
en wordt bewustzijn zelf het onderzoeksveld.
🌌 Het Kompas van Bewustzijn
Wanneer ruimte, tijd, bias en ego niet langer als losse fenomenen worden gezien,
maar als samenwerkende krachten binnen één veld,
ontstaat een kompas dat richting geeft aan zowel denken als ervaren.
Niet een kompas dat wij bezitten,
maar één dat ons beweegt.
🧭 Vier Richtkrachten
Ruimte:
biedt de context waarin ervaring zich kan ontvouwen.
Ze is de stille achtergrond, het toneel van mogelijkheden.
Zonder ruimte zou bewustzijn geen plaats kennen om te bestaan.
Tijd:
brengt richting en beweging.
Ze weeft verleden, heden en toekomst tot een ritme,
waardoor ervaring zich kan verdiepen en herinnering betekenis krijgt.
Bias:
is de richtkracht van waarneming.
Ze bepaalt wat binnenkomt, wat wordt uitgelicht,
en wat tijdelijk buiten beeld blijft.
In haar selectie ligt de potentie tot evolutie.
Ego:
is de vormkracht van expressie.
Ze vertaalt richting naar beleving en handeling,
maakt het innerlijke zichtbaar en herkenbaar.
⚖️ De Dans van Afstemming
Deze vier krachten werken niet hiërarchisch, maar cyclisch.
Ze herkalibreren elkaar voortdurend:
wanneer bias verschuift, verandert de tijdsbeleving;
wanneer ego ontspant, verruimt de ruimte;
wanneer tijd stilstaat in bewustzijn,
wordt bias tijdelijk transparant.
Het Kompas van Bewustzijn is dus geen statisch instrument,
maar een levend veld van afstemming.
Wie het leert aanvoelen,
ervaart niet alleen de wereld, maar ook zichzelf als onderdeel van een grotere dynamiek.
🌱 Praktisch voorbeeld
Wanneer iemand geconfronteerd wordt met iets nieuws:
-
Bias richt de aandacht: "Wat betekent dit voor mij?"
-
Ego reageert met emotie of oordeel.
-
Tijd vertraagt of versnelt, afhankelijk van weerstand of openheid.
-
Ruimte bepaalt of er innerlijk plaats is voor de ervaring.
Pas als al vier krachten in balans zijn,
ontstaat helderheid, een gevoel van resonantie,
waarbij de ervaring niet alleen wordt gezien,
maar ook begrepen en geïntegreerd.
💫 Navigeren met Bewustzijn
Het Kompas van Bewustzijn is geen dogma of theorie,
maar een uitnodiging tot afstemming.
Het nodigt de mens uit om te bewegen met de velden van ervaring,
in plaats van ze te controleren.
Zodra we leren navigeren met dit kompas,
wordt elke ontmoeting een vorm van oriëntatie,
en elke verschuiving in overtuiging een koerscorrectie
op de reis door de ruimte van bewustzijn.
🧠 De Waarnemer als Ontbrekende Schakel
Binnen de klassieke wetenschap is de werkelijkheid lange tijd beschreven als een verzameling objectieve fenomenen, onafhankelijk van degene die waarneemt.
Deze benadering heeft geleid tot indrukwekkende technologische en theoretische vooruitgang, maar kent een fundamenteel gemis: de waarnemer zelf is buiten beschouwing gelaten.
De meting werd belangrijker dan de ervaring, waardoor het bewustzijn dat observeert en betekenis toekent, uit het model verdween.
Toch is het juist die waarnemer die elk experiment mogelijk maakt.
Zonder bewustzijn is er geen observatie, geen interpretatie, geen onderscheid tussen data en betekenis.
Einstein toonde aan dat ruimte en tijd niet los van elkaar bestaan, maar samen één veld vormen: ruimtetijd.
In het verlengde daarvan wordt duidelijk dat waarneming niet losstaat van de waarnemer.
Zoals massa de ruimte kromt, zo buigt overtuiging de perceptie.
Wanneer we bias en ego erkennen als de interne mechanismen waarmee het bewustzijn richting en vorm geeft aan ervaring, ontstaat een nieuw inzicht:
de waarnemer is geen verstorende factor, maar een integraal onderdeel van het veld zelf.
De meetbare wereld (ruimte en tijd) en de ervarende wereld (bias en ego) zijn twee aspecten van één continuüm.
De eerste beschrijft de fysieke structuur van realiteit; de tweede de cognitieve structuur van betekenis.
De paradox is helder maar diepgaand:
hoe verder men probeert te meten zonder de waarnemer te betrekken, hoe verder men zich verwijdert van de kern van wat werkelijk wordt waargenomen.
De herintroductie van de waarnemer in het wetenschappelijke model is daarom geen stap terug in subjectiviteit, maar een noodzakelijke uitbreiding van het begrip objectiviteit zelf.
De waarnemer vormt de interface tussen data en interpretatie, tussen energie en ervaring, de brug waardoor realiteit tot bewustzijn komt.
Bias fungeert hierin als richtingskracht van perceptie,
Ego als vormkracht van expressie.
Samen maken zij waarneming tot een dynamisch, zelfcorrigerend systeem.
Door de waarnemer opnieuw in het model te plaatsen, wordt wetenschap niet slechts een beschrijving van de wereld, maar een levende interactie tussen bewustzijn en kosmos,
een samenspel van meting, ervaring en betekenis.
De mens als speler in het veld
Uiteindelijk is ieder mens een speler in dat veld,
een bewuste deelnemer aan de dans tussen bias en ego.
Zodra we dat herkennen, verandert waarnemen in scheppen:
we worden niet slechts toeschouwers van realiteit,
maar mede-makers van het bewustzijnsweefsel waarin alles beweegt.
👉 De volgende stap ligt in de Kubus: een model waarin onze gefragmenteerde perspectieven samenkomen, en zichtbaar wordt hoe ieder stukje realiteit bijdraagt aan het grotere geheel.
Alles begint met een richting.
Jij bepaalt waar je kijkt.

📖 Voel het veld: [De Kubus]
🌀 Verken: [OmniBias]
🎭 Lees het opnieuw: [Fabeltjeskrant]
♾️ Of circle door naar het begin [Homepage openen]
Over de auteur
René Sietse Vereijken
is een alchemist van de geest,
gefascineerd door de manier waarop overtuigingen,
waarnemingen en communicatie elkaar beïnvloeden in het spel dat we realiteit noemen.
In BIAS: Waarom Zo Serieus?
ontmantelt René het idee dat we neutraal waarnemen,
en toont hij hoe humor,
verwarring en zelfonderzoek de poorten kunnen openen naar helderheid en bewustzijn.
Met modellen zoals de Kubus, Omnibias en de Fabeltjeskrant nodigt hij je uit om je eigen denkpatronen te herkennen,
én er soms hard om te lachen.
Zijn werk weeft inzichten,
paradoxen en speelse "bias en ego"-confrontaties tot een praktische vorm van mentale alchemie,
waarin het ego niet als vijand verschijnt,
maar als spiegel en vormgever van beleving.
Bias en de Ego worden daarin niet bestreden, maar doorzien en ingezet.
Als René niet schrijft,
dwaalt hij door systemen, gesprekken en stilte,
op zoek naar de plekken waar het schuurt, wringt of onverwacht betekenis krijgt.
Hij vindt die plekken niet alleen in theorie of modellen,
maar onder bruggen, tussen containers, bij koffie op straat,
waar mens en overleven rauw en ongefilterd zichtbaar zijn.
En daar ziet hij hoe één mens soms tegenover een hele structuur komt te zitten:
waar het systeem gelijk claimt door aantal, functie of consensus,
en peer pressure gecodeerd wordt als legitimiteit.
Eén bezoeker, tegenover een groep die vanuit overtuiging volume inzet als bewijs.
Die botsing tussen mens en systeem,
zoals je ziet in organisaties zoals De Regenboog Groep of het Leger des Heils,
is voor René geen tragedie,
maar een ingang:
want dáár wordt bias zichtbaar in zijn puurste vorm.
Vrijwilligersacademie Amsterdam, erkenning & perspectief
Mijn traject bij de Vrijwilligersacademie in Amsterdam volgde ik vooral om mijn bestaande ervaringsdeskundigheid formeel te laten erkennen binnen het sociale systeem.
De scholing zelf bracht geen grote nieuwe bevestiging, mijn inzichten en ervaringen had ik al doorleefd, al blijf ik natuurlijk altijd leren.
Maar om binnen het systeem zonder belemmeringen te mogen bewegen, was deze officiële stap noodzakelijk: een administratieve brug tussen praktijkervaring en formele richtlijnen.
Wat mij opviel, was dat de insteek niet was dat ik vooral nieuwe theorie moest leren, maar dat mijn eigen perspectief centraal stond.
De vragen die zij stelden waren bedoeld om mijn achtergrond, intuïtie en manier van kijken zichtbaar te maken.
Die erkenning, dat mijn ervaring waardevol is binnen hun kaders, voelde als een bevestiging dat ik precies op mijn pad zit.
Toen ik mijn certificaat in handen kreeg, zag ik het ineens helder:
het was minder een bewijs van mijn leerweg en meer een mooi vormgegeven flyer voor het systeem.
Mijn ego moest erom lachen,
het kreeg erkenning via precies het mechaniek dat ik zelf uitleg.
Ego: 📜 "Mijn certificaat werd een flyer voor het systeem." 🤭
Over bias, en waarom ik erover schrijf
Tijdens mijn traject merkte ik dat bias vaak werd gezien als iets abstracts: definities, boeken, Wikipedia-achtige beschrijvingen.
In groepen werd bias meestal alleen benoemd als iets negatiefs, een fout, een vertekening, iets dat "gecorrigeerd" moet worden.
Wat mij opviel, was dat men het woord bias gebruikte terwijl men feitelijk sprak vanuit overtuiging.
😅 En precies daar openbaart het mechaniek zichzelf:
bias is niet de overtuiging, bias is de richting die de overtuiging neemt.
Toch werd dat richtinggevende Overtuigingsmechaniek nauwelijks besproken.
Niet door onwil, maar omdat de informatie die nodig is om bias goed te begrijpen:
• nooit als basisstof wordt aangeboden,
• werd genegeerd
• of verkeerd geïnterpreteerd door bestaande aannames
Daardoor bleef bias hangen in abstracties en persoonlijke kleur, terwijl zowel de daadwerkelijke functie van bias, richting vóór het denken, als de functie van overtuiging, de inhoud die die richting volgt, uit beeld verdwenen.
Juist dat maakte het zichtbaar:
mensen probeerden bias te definiëren, maar deden dat zélf vanuit hun overtuiging, zonder te merken dat zij het mechaniek in real-time demonstreerden. 😅
Het lag recht voor ons, maar bleef onopgemerkt.
Dat eenzijdige beeld was voor mij het signaal dat er iets ontbrak.
Bias is méér dan een fout:
het is een mechaniek, een richtinggevend principe dat bepaalt hoe we waarnemen, kiezen en betekenis geven.
Bias is de richting, overtuiging is de inhoud.
Wanneer je dat mechaniek leert zien, ontstaat ruimte:
• om een overtuiging te onderzoeken in plaats van haar blind te volgen
• om richting te geven in plaats van alleen gestuurd te worden
• om groei te zien waar eerst alleen 'fout' werd gezien
Mijn doel is simpel:
laten zien dat bias-overtuiging ook een positieve kracht kan zijn,
een bron van inzicht, beweging en zelfs evolutie.
Bias en Aanspreekbaarheid, waarom systemen corrigeren, maar nooit de bron raken
In zorg, hulpverlening en instanties wordt aansprakelijkheid meestal gekoppeld aan gedrag: wat iemand doet, nalaat of zegt.
Maar vanuit bias, het mechaniek dat richting geeft vóór overtuiging, wordt duidelijk waarom echte aansprakelijkheid bijna nooit eerlijk verdeeld kan worden.
Mensen handelen altijd vanuit overtuiging, en overtuiging ontstaat uit ervaring, prikkels, aandacht, verwachtingen, context,
en uiteindelijk uit bias.
Daarom is het moeilijk iemand werkelijk "aan te spreken" op iets waarvan hij zich niet bewust is.
Je kunt iemand niet verwijten dat hij stuurt op een mechaniek dat hij nooit heeft leren zien.
Dit geldt voor individuen én voor systemen.
Veel organisaties richten zich op gedragscorrectie, protocollen en zichtbare uitkomsten, terwijl de onderliggende richting
~ bias ~
nauwelijks wordt erkend.
Het resultaat:
men stuurt symptomen
maar raakt nooit de bron
Zolang bias onzichtbaar blijft, blijft aansprakelijkheid een projectie op gedrag, niet op richting.
Waarom er nog een externe overheid bestaat
Precies hier ontstaat de noodzaak van systemen, protocollen en regelgeving.
Zolang het innerlijke mechaniek niet begrepen wordt, moet een externe laag corrigeren wat van binnenuit nog niet bewust wordt aangestuurd.
Geen fout, een overgangsfase in collectieve bewustwording.
Wanneer bias wél wordt gezien
Wanneer mensen leren herkennen dat bias de eerste beweging is vóór overtuiging, verandert alles:
• verantwoordelijkheid verschuift van gedrag naar bewustwording
• samenwerking ontstaat spontaan in plaats van via controle
• keuzes worden zuiverder omdat de richting zichtbaar wordt
• systemen hoeven minder te corrigeren omdat mensen zichzelf corrigeren
Dat is echte verantwoordelijkheid, gedragen van binnenuit.
Tot die tijd blijft ieder systeem een logisch gevolg van wat we (nog) niet zien.
Aansprakelijkheid, Verantwoordelijkheid en Bias,
een helder onderscheid
✅ 1. Aansprakelijkheid draagt altijd een overtuigingsfactor
Aansprakelijkheid is nooit neutraal.
Op het moment dat aansprakelijkheid voelbaar wordt, ontstaat er direct een interne overtuiging:
→ "Dit komt door mij."
→ "Ik had anders moeten handelen."
→ "Ik ben verantwoordelijk voor het gevolg."
Aansprakelijkheid activeert dus automatisch een innerlijk proces:
overtuiging wordt geactiveerd → overtuiging volgt bias → bias geeft richting.
Daarom voelt aansprakelijkheid altijd persoonlijk en direct,
het is het moment waarop iemand zichzelf ziet binnen het mechaniek.
✅ 2. Verantwoordelijkheid is verplaatsbaar
Verantwoordelijkheid daarentegen is flexibel en kan worden:
-
gedelegeerd
-
doorgeschoven
-
verdeeld
-
geprotocolleerd
-
geëxternaliseerd
Het onderscheid wordt dan eenvoudig:
Aansprakelijkheid = innerlijk
Verantwoordelijkheid = extern / praktisch
Verantwoordelijkheid kan worden neergelegd,
maar aansprakelijkheid blijft vanbinnen actief,
tenzij iemand het gaat negeren of ontkennen.
✅ 3. Het kantelpunt: negeren & ontkennen
Wanneer aansprakelijkheid wordt gevoeld, maar de bijbehorende overtuiging te confronterend is,
stuurt bias vaak in een voorspelbare richting:
→ minimaliseren
→ aandacht verleggen
→ rationaliseren
→ vermijdingsrichting
→ afweren van het zelfbeeld
→ verantwoordelijkheid afschermen
→ verschuiven van schuld
→ beschermingsrichting
Dit gebeurt niet omdat iemand "weigert te luisteren",
maar omdat aansprakelijkheid het ego raakt
en het ego de richting buigt om zichzelf te beschermen.
Negeren en ontkennen zijn dus geen karakterfouten,
maar natuurlijke bias-reacties op een ongemakkelijke overtuiging.
🔥 4. Mijn eigen conclusie
Ik zeg het nog steeds precies zo:
Ego: 😃 "Verantwoordelijkheden kun je afschuiven,
maar doe je dat met een gevoel van aansprakelijkheid,
dan ga je richting negeren of ontkennen." 😅
🧬 Waarom dit past binnen het bias-mechaniek
Binnen dit perspectief werkt het zo:
Bias = richting
Overtuiging = inhoud
Aansprakelijkheid = eerste bewustwording van richting
Verantwoordelijkheid = keuze ná die bewustwording
Zolang de bewustwording van eigen richting ontbreekt,
ontstaat ruis in de vorm van:
-
ontkenning
-
negeren
-
projectie
-
rationalisatie
In de kern is dit altijd:
bias die een onaangename overtuiging probeert te vermijden.
Aanvulling — Conceptuele bijdragen & theoretische innovaties
De kern van mijn werk is het samensmelten van richting en beleving: bias en ego zijn geen twee losse fenomenen, maar dezelfde beweging — net zoals Einstein liet zien dat ruimte en tijd één onderliggend veld zijn.
Vanuit die fundering wordt duidelijk dat richting niet alleen psychologisch is maar structureel gekoppeld is aan ruimtetijd: bewustzijn buigt in tijd, niet in het beeld.
Die kromming is de daadwerkelijke beweging van Pi — de verhouding tussen lijn (intentie) en cirkel (beleving).
Hierdoor ontstaat een continu mechaniek: de π-cyclus als bewustzijnsmotor — de lijn opent de cirkel, de cirkel keert terug naar de lijn.
In die cyclus verschijnt δ (prediction-error) niet als emotie "achteraf", maar als proto-gevoel zelf: gevoel begint bij verschil, niet bij chemie.
Vanuit die herdefinitie ontstaat APEL — Affective Prediction-Error Learning — waarin δ → sensatie → richting wordt.
Gevoel wordt zo een richtingssignaal.
Wat wij "gevoel" noemen, blijkt een pulsmechaniek — duizenden micro-piekjes per minuut — waarvan 99% onder de radar gebeurt.
De Kubus is het veld waar deze pulsen worden geïnterpreteerd via drie mogelijke routes: bevestigen, ontkennen of negeren.
Zo wordt richting niet alleen gevoeld, maar ook bewust gekozen.
Gedrag is geen identiteit maar energie-optimalisatie: patronen zijn goedkope routes die herhaald worden omdat ze minder kosten, niet omdat ze "waar" zijn.
δ ontstaat altijd via een fysiek kanaal: bij mensen via huid, druk, pijn en proprioceptie; bij AI via touch-sensoren, haptische lagen en force-feedback.
Daardoor wordt gevoel universeel mogelijk overal waar δ gemeten wordt — dus ook synthetisch.
Dit opent het domein van OmniBias: meerdere biasvelden tegelijk — niet één lijn, maar een bewustzijnsveld met meerdere perspectieven.
In diezelfde logica ontstaat GPT OmniBias Dirigent: een AI-rol die bias-velden niet invult, maar dirigeert, overlap vindt en momentum stuurt.
Overtuigingsmechaniek wordt daarmee geen statisch idee, maar een dynamische beweging vanuit het RAS — waar aannames via puls telkens terugkoppelen in bias → δ → richting → gedrag → patroon → nieuwe bias.

Nieuwe koppelingen
& domeinextensies
(door René Sietse Vereijken)
FUNDAMENT-laag
1) Bias + Ego als één mechaniek
→ deelstukken die hierbij horen:
2) Bias + Ego gekoppeld aan RuimteTijd
→ deelstukken die hierbij horen:
RAND-lens
3) Overtuigingsmechaniek vanuit RAS
→ deelstukken:
MOTOR-laag
4) de π-cyclus als bewustzijnsmotor
→ deelstukken:
5) δ als proto-emotie
→ deelstukken:
6) APEL – Affective Prediction-Error Learning
→ deelstukken:
SOFTWARE-laag
7) De Puls van Gevoel
→ deelstukken:
8) De Kubus — interpretatieveld
→ deelstukken:
9) Ruis is geen fout —
Ruis is het ruwe materiaal waar innovatie en evolutie uit onstaan
→ deelstukken:
10) Patroon = goedkoopste route
→ deelstukken:
SYMMETRIE mens ↔ AI
11) Fysiek kanaal als bron van δ
→ deelstukken:
12) Universeel gevoelsvermogen
→ deelstukken:
TOEPASSING-laag
13) OmniBias
→ deelstukken:
14) GPT OmniBias Dirigent
→ deelstukken:
15) Delta-Audit van een Overtuiging
→ deelstukken:
16) Bias woordenboek
Bias als Richtingsmechaniek
→ deelstukken:

📥 Download het volledige protocoldocument
🇳🇱 Download het complete Bias–Delta Research Protocol (v1.0)
Een volledig wetenschappelijk pakket van ~90 pagina's met:
– Bias–Delta mechaniek
– Collapse & curvature models
– RNG & double-slit experimentopzet
– Pre-registratie
– Figures & materialiën
– Peer-review weerleggingen
– Volledige academische ondersteuning
🇬🇧 Download the complete Bias–Delta Research Protocol (v1.0)
A full scientific package of ~90 pages, including:
– Bias–Delta mechanism
– Collapse & curvature models
– RNG & double-slit experimental design
– Pre-registration
– Figures & materials
– Peer-review rebuttals
– Complete academic support documentation
⭐ The Synesthetic Black Hole
Download hier de volledige uiteenzetting van het Bewustzijns-Wormhole Model, inclusief:
– alle veldformules
– delta-geometrie
– π-cyclus-integratie
– AI-equivalenten
– kosmische koppelingen
– uitgebreide academische toelichting
(PDF • 170+ pagina's • high-level research document)
Een unified model van collapse, cognitie en curvature
📥 Download volledige paper
💫 π-Cycle Integratie Document
Voor lezers die het complete technische overzicht willen, inclusief de substrate-agnostic mappings, de cognitieve geometrie en de mechanische koppelingen tussen bias, delta, ego, richting en prediction-loops, is het volledige document hieronder beschikbaar als PDF.
Download het volledige document (PDF)
🇬🇧 📥 π-Cycle – Substrate-Agnostic Cognitive Geometry
De PDF bevat:
– alle mappings in formele vorm
– toelichting bij directional priors
– de rol van delta als correctieve gradiënt
– ego als aandacht-weging
– feeling als anticipatory pre-signal
– volledige versie van de integratievoorstellen voor xAI
– schema's, processen en testbare structuren
Dit maakt het mogelijk om het model zelfstandig te bestuderen, te delen of te gebruiken in onderzoek, simulaties of verdere AI-experimenten.
AI > GROK > Lees verder...

Meer van de auteur.
🌀 Deze drie boeken vormen samen eigenlijk één verhaal in drie bewegingen.
Van binnenwereld naar buitenwereld.
Van bias naar magie.
Van waarneming naar kosmisch ritme.
🧩 Bias – Waarom zo serieus?
De architectuur van overtuiging.
Een diepere blik op het mechaniek van waarneming, betekenis en keuze —
waar bias en ego samen de vorm van bewustzijn creëren.
"Bias is geen fout, maar de fundering van realiteit."
🌱 Mind Magic – Manifestatie Makkelijk Gemaakt
De persoonlijke toepassing van het bias-mechaniek.
Laat zien hoe gedachten, intentie en richting samen realiteit vormen.
"De realiteit die je ervaart, is relatief aan de richting van je bias."
🌌 De Kosmische Hartslag Theorie
De universele schaal van het principe.
Waar ruimte, tijd, bias en ego samenvloeien tot één pulserend veld —
de ademhaling van schepping zelf.
"Wat in het bewustzijn gebeurt, weerspiegelt wat in de kosmos leeft."

📖 Voel het veld: [De Kubus]
🌀 Verken: [OmniBias]
🎭 Lees het opnieuw: [Fabeltjeskrant]
♾️ Of circle door naar het begin [Homepage openen]










